Ασκήσεις για να ενισχύσετε την αλληλεπίδραση και την βλεμματική επαφή.
Προλεκτικές και πρώιμες δεξιότητες αλληλεπίδρασης
Ο τρόπος έναρξης της επικοινωνίας μας με άλλους ανθρώπους είναι η βλεμματική επαφή. Αν είναι τόσο σημαντική για τους ομιλούντες ενήλικες, φανταστείτε πόσο σημαντική είναι για ένα παιδί που ακόμα δενέχει μιλήσει για να επικοινωνήσει.
Η βλεμματική επαφή για ένα μωρό ξεκινάει περίπου στους ένα με δύο μήνες και αφορά κυρίως τα άτομα που είναι στο κοντινό του περιβάλλον.
Είναι μια πολύ σημαντική δεξιότητα, καθώς αποτελεί την πρώτηπροσπάθεια του παιδιού για επικοινωνία και τη βάση για τη σωστή γλωσσική του ανάπτυξη. Η βλεμματική επαφή έχει συνδεθεί αρκετά ως όρος με τον αυτισμό, καθώς η έλλειψή της σε ένα βρέφος είναι ένα από τα κύρια πρώιμα συμπτώματά του. Τα περισσότερα παιδιά με αυτισμό αντιμετωπίζουν δυσκολίες βλεμματικής επαφής.
Η καλή οπτική επαφή είναι σημαντική για την επίτευξη ικανοποιητικής κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Ενθαρρύνετε την βλεμματική επαφή φέρνοντας αντικείμενα κοντά στο πρόσωπό σας ενώ κάθεστε απέναντι από το παιδί σας.
Χαμηλώστε στο ύψος του παιδιού.
Η οπτική επαφή συνιστάται σε απλές, καθημερινές δραστηριότητες: την ώρα που κολατσίζει το παιδί, όταν του αλλάζετε την πάνα, όταν το ντύνετε, και την ώρα του παραμυθιού.
Παιχνίδια
Κρυφτούλι (κου – κου – τσα)
Μπορείτε να κρυφτείτε πίσω από έπιπλα ή να παίξετε κρυφτούλι ενώ ντύνετε το παιδί.
Παιχνίδι με μπάλα
Ενώ παίζετε «πέτα – πιάσε» και πριν πετάξετε την μπάλα στο παιδί, βεβαιωθείτε πως το παιδί σας κοιτάζει. Αν δεν διατηρεί οπτική επαφή, κρύψτε την μπάλα πίσω από την πλάτη σας μέχρι το παιδί να σας κοιτάξει.
Βιβλία με εικόνες και ήχους ή παιχνίδια που βγάζουν ήχο όταν τα ζουλήξεις
Κρατήστε ένα παιχνίδι κοντά στο πρόσωπό σας, πατήστε το για να παράγει ήχο, σταματήστε. Μόλις το παιδί σας κοιτάξει, ξεκινήστε την διαδικασία από την αρχή.
Τραγούδια και ρίμες (σύντομα, παιδικά ποιηματάκια)
Καθίστε το παιδί στα γόνατά σας, πρόσωπο με πρόσωπο. Τραγουδήστετου στιχάκια που περιλαμβάνουν κινήσεις και δράση. Οι παύσεις είναι απαραίτητες: αν το παιδί δε σας κοιτάζει, σταματήστε το τραγούδι μέχρι να επαναφέρετε τη μεταξύ σας οπτική επαφή.
Αντιγραφή – Μίμηση
Η αντιγραφή είναι μια σημαντική δεξιότητα προς μάθηση, καθώς συνεπάγεται τη συνεργασία μεταξύ δύο ανθρώπων. Η συνεργασία αυτή είναι αναγκαία για την επικοινωνία. Παιχνίδια που ενθαρρύνουν την αντιγραφή είναι ιδιαίτερα χρήσιμα αν το παιδί σας δεν έχει αρχίσει ακόμη να μιλάει.
Δραστηριότητες
Αντιγραφή εκφράσεων προσώπου και ήχων
➢ Παίξτε με το παιδί σας, κάνοντας αστείες γκριμάτσες στο καθρέφτη καιπαράγοντας περίεργους ήχους όπως: α α α α, οοοοο, μπα – μπα – μπα.
➢ Προσπαθήστε να δουλέψετε με έναν ήχο τη φορά. Σε οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, ανταποκριθείτε σε ό,τι ήχο βγάζει το παιδί σας και αντιγράψτε το. Μην πιέσετε το παιδί σας να αντιγράψει ήχους.
Πρώιμη αντιγραφή
➢ Αντιγράψτε το παιχνίδι του παιδιού σας. Αν φορέσει ένα καπέλο, κάντε το ίδιο. Αργότερα, δείτε αν το παιδί σας κάνει το ίδιο με εσάς. Για παράδειγμα, προσποιηθείτε πως τρώτε με ένα κουτάλι ή χτενίζετε τα μαλλιά σας.
Παιχνίδι με τουβλάκια
➢ Ξεκινήστε αντιγράφοντας αυτό που κάνει το παιδί σας. Για παράδειγμα, αν χτυπήσει δύο τουβλάκια μεταξύ τους, κάντε το ίδιο.
➢ Προσπαθήστε να εμπλουτίσετε το παιχνίδι και δείτε αν το παιδί σας αντιγράφει. Για παράδειγμα, χτίστε έναν πύργο με τα τουβλάκια.
Αντιγραφή ήχων
➢ Χτυπήστε τις παλάμες σας, παίξτε με ντραμς-παιχνίδι, χτυπήστε ελαφρά τα πόδια σας στο πάτωμα. Παράγετε ήχους με ρυθμό και αφήστε το παιδί να σας αντιγράψει. Βοηθήστε το παιδί να χτυπήσει στον ίδιο ρυθμό με εσάς.
Περιμένοντας τη σειρά μου
➢ Το παιδί μαθαίνει να περιμένει και να παίρνει τη σειρά του μέσα από δραστηριότητες και παιχνίδι, στα πλαίσια μιας μικρής ομάδας.
Στο παιχνίδι σας μπορείτε να συμπεριλάβετε όλες τις παραπάνω δραστηριότητες.
Να θυμάστε…
• Διαλέξτε μια δραστηριότητα που θα κεντρίσει το ενδιαφέρον του παιδιού σας για συμμετοχή.
• Βεβαιωθείτε πως όταν έρχεται η σειρά σας, το παιδί σας κοιτάζει καικαταλαβαίνει τι κάνετε.
• Χρησιμοποιείστε εκφράσεις όπως «σειρά σου/σειρά μου» ώστε να ενθαρρύνετε το παιδί να παίρνει τη σειρά του με επιτυχία.
• Όταν το παιδί μάθει να παίρνει μόνο του τη σειρά του, επιβραβεύστε το με όμορφες και ενθαρρυντικές εκφράσεις.
Κοτσάνπαπα Ειρήνη, Λογοθεραπεύτρια & MSc Ειδική Παιδαγωγός