Το χωριό Κουρούτες Δήμου Αμαρίου είναι χτισμένο στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 510 μ. και απέχει περίπου 50 χλμ από το Ρέθυμνο.
Πήρε την ονομασία του από την παραφθορά του ονόματος Κουρήτες, τους μυθικούς κατοίκους του Ψηλορείτη που με τον πολεμικό χορό τους προστάτευσαν τον νεογέννητο Δία από τον παιδοκτόνο Κρόνο.
Στην περιοχή πρέπει να υπήρχε οικισμός κατά την ρωμαϊκή εποχή, γιατί κατά τις ανασκαφές που έγιναν το 1935 στην τοποθεσία Αμυγδαλές, ήρθαν στο φως ρωμαϊκά όστρακα. Ο οικισμός αυτός καταστράφηκε από τις κατολισθήσεις βράχων και χωμάτων του Ψηλορείτη. Το χωριό με τη σημερινή του μορφή εμφανίζεται από τον 14ο αιώνα. Οι κάτοικοι του είναι γνήσιοι Κρήτες, που ήρθαν εδώ από άλλα χωριά της Κρήτης. Οι παλαιότερες οικογένειες του χωριού είναι: οι Πλατύρραχοι, οι Καπελώνιδες και οι Στεφανάκηδες.
Ένας θρύλος του χωριού αναφέρει ότι στη θέση Στήμονας είναι θαμμένος ένας χρυσός αργαλειός μαζί με την υφάντρα του. Κάποια μέρα δε του Μάη κατά την ανατολή, ο ήλιος χτυπάει ακριβώς πάνω στο σημείο που βρίσκεται ο αργαλειός. Επίσης λέγεται ότι στην τοποθεσία Φαράγγα, υπάρχει ένας ντάφκος ( βάραθρο) που έχει βάθος πάνω από 200μ. και στον οποίον, όποιος πέσει δεν ξαναβγαίνει.
Το χωριό έχει και άλλο φαράγγι, πιο βαθύ από το προηγούμενο, που βρίσκεται στην τοποθεσία Πριλονάκι. Την ύπαρξη του χωριού από τον 14 ον αιώνα μαρτυρούν εκκλησίες Άγιος Μηνάς και Άγιος Μηνάς, έχει καταστραμμένες τοιχογραφίες. Η εκκλησία του Άγιου Τίτου ήταν ερημωμένη και αγνώστου αγίου. Το σημερινό της όνομα το έδωσαν οι κάτοικοι του χωριού. Βρίσκεται στην τοποθεσία Παρδί. Και οι δύο παραπάνω εκκλησίες ανακαινίσθηκαν από την από την κοινότητα Κουρουτών. Άλλες εκκλησίες είναι του Ευαγγελισμού, σε επιγραφή που βρέθηκε αναφέρεται ότι κτίστηκε το 1856 και της Ανάληψης.
Πληροφορίες από Το Αφιέρωμα Κρήτη-Τοπικές Ιστορίες
Φωτογραφίες: Χρυσούλα Κρυοβρυσανάκη
