Το χριστόψωμο είναι το ευλογημένο ψωμί που δεν λείπει από το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι!
Οι νοικοκυρές το ζυμώνουν με ιδιαίτερη φροντίδα, χρησιμοποιώντας αλεύρι, μέλι, σουσάμι, κανέλα, γαρύφαλα…
Πλάθουν το ζυμάρι και παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη φτιάχνουν σταυρό με λωρίδες από τη ζύμη. Στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι. Στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το μαχαίρι ή με το πιρούνι, όπως λουλούδια , φύλλα, καρπούς, πουλάκια, τα οποία συμβολίζουν την αφθονία που θέλουν να έχουν στην παραγωγή των ζώων και της σοδειάς του σπιτιού τους. Μερικοί συνηθίζουν στη μέση του χριστόψωμου να βάζουν ένα άβαφο αυγό, το οποίο συμβολίζει τη γονιμότητα.
Σύμφωνα με το dogma.gr, Την ημέρα του Χριστού, ο νοικοκύρης παίρνει το χριστόψωμο, το σταυρώνει, το κόβει και το μοιράζει σ’ όλη την οικογένειά του και σε όσους παρευρίσκονται στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Μερικοί, εδώ βλέπουν ένα συμβολισμό της Θείας κοινωνίας. ‘Οπως ο Χριστός έδωσε τον άρτον της ζωής σε όλη την ανθρώπινη οικογένειά του. Γύρω από το χριστόψωμο υπάρχουν και άλλες παραδόσεις. Αναφέρονται στην ενότητα της Εκκλησίας και των λαών, με συμβολικό πρότυπο την ένωση των κόκκων του σίτου σ΄ ένα ψωμί. Οι λαοί κάποτε θα ενωθούν μ’ ένα ποιμένα το Χριστό.
Κατά τόπους φτιάχνεται σε διάφορες μορφές και έχει διαφορετικές ονομασίες όπως: «το ψωμί του Χριστού», «Σταυροί», «βλάχες» κ.ά.»Τα χριστόψωμα, αποτελούν το βασικό ψωμί των Χριστουγέννων και το ευλογημένο, αφού αυτό θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του. Το έθιμο αυτό διατηρείται σε ορισμένα μέρη της Ελλάδας και κυρίως στην Κρήτη.
Φέτος θα φτιάξουμε χριστόψωμο με τη συνταγή της Εύας Παρακεντάκη.
Μία παραδοσιακή Κρητική Συνταγή …
1 κιλό σκληρό Αλεύρι ίσως λίγο πιο πολύ (100 γρ)
80 γρ. νωπή μαγιά
½ φλ. ελαιόλαδο
1 φλ. κόκκινο χλιαρό γλυκό κρασί
1 φλ. ζάχαρη
2 κ.γ. κοπανισμένη μαστίχα
1 ½ φλ. του τσαγιού χοντροκομμένα καρύδια
1 ½ φλ. του τσαγιού μαύρες σταφίδες
1 κ.γ. κοπανισμένο μαχλέπι
½ φλ. πορτοκάλι χυμό
1 φλ. ρακί
1 φλ. του τσαγιού χλιαρό γάλα
1 Πορτοκάλι το ξύσμα
Σουσάμι και 1 Καρύδι για το στόλισμα
Το ψωμί του Χριστού στην Κρήτη
Διαλύουμε τη μαγιά με λίγο χλιαρό νερό και την ανακατεύουμε με 1 φλιτζάνι αλεύρι για να γίνει πηχτός χυλός.
Αφήνουμε το προζύμι σκεπασμένο σε ζεστό μέρος να φουσκώσει δηλαδή να διπλασιαστεί. Έπειτα προσθέτουμε στο προζύμι τα υπόλοιπα υλικά και ζυμώνουμε.Θέλει χέρια δυνατά μέχρι να γίνει μία εύπλαστη λεία ζύμη και ίσως χρειαστεί να προσθέσουμε λίγο νερό ή λίγο αλεύρι για να το πετύχουμε. Κρατάμε λίγο ζυμάρι για τα κεντίδια μας και φτιάχνουμε ένα καρβέλι και με το ζυμάρι που περίσσεψε, φτιάχνουμε τον σταυρό και τα στολίδια μας, το αλείφουμε με λάδι. Πασπαλίζουμε με σουσάμι και καρφώνουμε στο κέντρο του Σταυρού το καρύδι μας, κεντάμε.Τοποθετούμε το χριστόψωμο στο ταψί του φούρνου πανω σε λαδόκολλα που πριν έχουμε λαδώσει ελαφρά. Αφήνουμε το Χριστόψωμο να διπλασιαστεί σε ζεστό περιβάλλον και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 180°C ,1 ώρα αναλόγως το φούρνο.