18 σπάνιες και ιδιαίτερες γεύσεις μελιών
Από όλες τις μορφές ζάχαρης, καμιά δεν είναι τόσο παλιά και ποικιλόμορφη όσο το μέλι. Όσοι τυχόν έχουν ασχοληθεί γνωρίζουν ότι οι ποικιλίες του είναι σχεδόν αναρίθμητες, από ελαφριές, αρωματικές και φρέσκιες όπως το λευκό κρασί, σε σκουρόχρωμες και πιο γλυκές όπως η μελάσα.
Ποιά είναι αλήθεια τα πιο σπάνια και ξεχωριστά μέλια της ελληνικής γης;
Η ελληνική γλώσσα έχει πάνω από 40 αρχαία ονόματα για τα δοχεία μελιού. Αναρίθμητες είναι και οι αναφορές στο μέλι σε όλη την αρχαία ελληνική ιστορία. Οι μέλισσες ήταν τόσο σεβαστές που οι πρόγονοί μας συνήθιζαν να χαράζουν την εικόνα τους πάνω στα ελληνικά νομίσματα αλλά και να τις χρησιμοποιούν ως νόμισμα. Ως λαός καταναλώνουμε πολύ μέλι, μεταξύ 1,5 και 2 κιλών ετησίως – σχεδόν το διπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Το μέλι χαρακτηρίζεται ως εθνικό προϊόν με ξεχωριστό κύρος, εξαιρετική φήμη και όνομα.
H ευρεία βιοποικιλότητα χλωρίδας σε συνδυασμό με τον καλοκαιρινό ήλιο της χώρας μας είναι αυτό που βοηθά στην παραγωγή αυτού του μοναδικού χρυσού νέκταρ. Το μέλι είναι το πρώτο παραδοσιακό γλυκαντικό που χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα. Στην πραγματικότητα, το μέλι μαζί με τις ελιές και τα σταφύλια αποτέλεσαν τις απαρχές της ελληνικής γαστρονομίας.
Το ελληνικό μέλι είναι ένα από τα πιο φυσικά τρόφιμα, πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά. Επιστημονικά αποδεδειγμένη η αντιβακτηριακή, αντι-ιική και αντιμυκητιακή δράση του, έχει χρησιμοποιηθεί για αιώνες ως θεραπεία για τον πονόλαιμο και το βήχα, τα μικροεγκαύματα, τα κοψίματα και για άλλες βακτηριακές λοιμώξεις.
Οι επιστήμονες και οι βοτανολόγοι θεωρούν την Ελλάδα τη χώρα με την πλουσιότερη χλωρίδα στη λεκάνη της Μεσογείου (περισσότερα από 7.500 είδη βότανα, φυτά, αγριολούλουδα και δέντρα). H πατρίδα μας έχει την μεγαλύτερη πυκνότητα μελισσιών ανά μονάδα εδάφους σε όλη την Ευρώπη και παράγονται 12.000 περίπου τόνοι μέλι κάθε χρόνο.
Τα ελληνικά μέλια είναι πλουσιότερα σε αρωματικές ουσίες, συγκριτικά με αυτά που παράγονται σε άλλες χώρες. Έχουν λιγότερη υγρασία, που σημαίνει ότι είναι πυκνότερα και πλουσιότερα γευστικά. Το να πούμε ότι ένα είναι το καλύτερο μέλι δεν θα ήταν σωστό καθώς υπάρχουν τόσο πολλά είδη και το καθένα έχει τα δικά του θετικά και αρνητικά σημεία.
Το μοναδικό Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια
Ένα προϊόν μοναδικό στον κόσμο, από την πιο σπάνια κατηγορία μελιού, παράγεται από τη ρητίνη στον κορμό του μαύρου έλατου, στις ψηλές κορυφές του Μαινάλου. Γνωστό για τη μικρή συγκέντρωση σακχάρων, δεν κρυσταλλώνει ποτέ και έχει ιδιαίτερη υφή και χρώμα. Είναι το μόνο με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης στην Ελλάδα χάρη στα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του και η εξαγωγή του είναι πολύ δύσκολη και δαπανηρή γιατί απαιτείται η καταστροφή των κηρυθρών. Το μελίτωμα μοιάζει με υγρές σταγόνες ή με στερεή λευκόχρωμη μάζα (βανίλια). Η παραγωγή του διαρκεί από τα μέσα Μαΐου μέχρι και τα μέσα Ιουλίου.
Μέλι καστανιάς
Η καστανιά εκτός από τους θρεπτικούς της καρπούς συμβάλλει στην παραγωγή ενός αρκετά ξεχωριστού και πολύ δυναμωτικού μελιού. Κεχριμπαρένιο σκούρο χρώμα με έντονη και ωραία μυρωδιά θεωρείται ότι συμβάλλει στην καλή κυκλοφορία του αίματος και έχει επουλωτικές ιδιότητες.
Μέλι βελανιδιάς
Η βελανιδιά ή δρυς είναι δέντρο ψηλό και αιωνόβιο που βρίσκουμε σε πεδινές ή σε ορεινές περιοχές. Δίνει ένα πολύ σκούρο μέλι, σχεδόν μαύρο, υποτιμημένο για πολλά χρόνια που στις μέρες μας έχει βρει τη θέση του. Γοητεύει όλο και περισσότερο όσους αρέσκονται στις έντονες γεύσεις και αποτελεί ένα από τα πιο πλούσια σε ιχνοστοιχεία μέλια.
Μέλι ρεικιού
Η φθινοπωρινή ερείκη ή ξούρα ή σουσούρα λόγω της πληθώρας των λουλουδιών της δίνει μέλι αρωματικό, σκουρόχρωμο (λαδί βαθυπράσινο) αλλά και γύρη άφθονη που βοηθά τα ταλαιπωρημένα μελίσσια να αναπτυχθούν γρήγορα. Έντονη γεύση με μια ελαφριά πικρίλα. Περιέχει πυρίτιο, βόριο και βάριο.
Μέλι ακακίας
Το μέλι από ακακία είναι πολύ ανοιχτόχρωμο και έχει λεπτό αλλά ιδιαίτερο άρωμα και δροσερή γεύση. Σημειώνει μεγάλες πωλήσεις ανάμεσα στα μονοανθικά μέλια.
Μέλι τίλιου(φλαμουριάς)
Τα φύλλα του τίλιου, που συνήθως χρησιμοποιούνται σε βραδινά ροφήματα, παράγουν επίσης και ένα μέλι περιζήτητο, με χρώμα ανοιχτό κεχριμπαρένιο και άρωμα πολύ χαρακτηριστικό. Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο).
Μέλι από παλιούρι
Πρόκειται για ένα αυτοφυές πολυετές φυτό που αν ο καιρός το ευνοήσει, τα μικρά κίτρινα άνθη του δίνουν άφθονο μέλι και γύρη. Είναι ανοιχτόχρωμο και έχει έντονη γεύση.
Μέλι βάτων
Σύμβολο της άγριας φύσης, τα βάτα παράγουν θαυμάσιους καρπούς και δίνουν ένα ιδιαίτερα λεπτό μέλι.
Μέλι τριφυλλιού
Το μέλι από τριφύλλι και κυρίως του αγριοτρίφυλλου είναι από τα σπάνια μονοανθικά μέλια. Ανοιχτόχρωμο με πολύ ευχάριστη και λεπτή γεύση που μένει στο στόμα. Πιστεύεται ότι ευνοεί τον καλό ύπνο.
Μέλι από κουμαριά
Έχει ιδιόμορφη πικρόγλυκη γεύση και κρυσταλλώνει γρήγορα. Περιέχει την ουσία Arbutin η οποία καθαρίζει το αίμα και ρυθμίζει το επίπεδο της χοληστερίνης.Έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα και είναι καλό και για διαβητικούς. Αυτό που το κάνει ακόμα πιο σπουδαίο, σύμφωνα με την Ιπποκράτεια θεραπευτική είναι η φαρμακευτική του ιδιότητα, λόγω της κουμαρίνης, την οποία περιέχει που χρησιμοποιείται ως αντιπηκτικό του αίματος και βοηθά στις θρομβώσεις. Ο Ιπποκράτης και ο Διοσκουρίδης το χρησιμοποιούσαν θεραπευτικά ως τονωτικό για τους εξασθενισμένους οργανισμούς, για την αντιμετώπιση φλεγμονών και άλλων παθήσεων των ουροφόρων οδών.
Μέλι ευκαλύπτου
Όταν τα φύλλα του ευκαλύπτου συνδυάζονται με το μέλι βοηθούν στο αναπνευστικό, έχουν αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, χρησιμοποιούνται για την επούλωση πληγών, για έλκη, εγκαύματα, κοψίματα. Έχει ξεχωριστό άρωμα και γεύση, που το κάνουν πολύ ιδιαίτερο.
Μέλι από πολύκομπο
Σκουρόχρωμο, σχεδόν μαύρο μέλι, που κρυσταλλώνει γρήγορα και παράγεται από τα άνθη του φυτού πολύκομπο, ενός μικρού άγριου φυτού που φυτρώνει παντού, κυρίως σε καλαμιές. Έχει έντονη οσμή και αρκετά γλυκιά γεύση. Είναι το πλουσιότερο σε ένζυμα ελληνικό είδος μελιού και έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε μεταλλικά άλατα, σίδηρο, φολικό οξύ. Γι’ αυτό και συνιστάται σε περιπτώσεις αναιμίας.
Μέλι δεντρολίβανου
Αρκετά ρευστό μέλι που έχει το χαρακτηριστικό άρωμα και τη γεύση του βοτάνου.
Μέλι φασκομηλιάς
Είναι η πρώτη παραγωγή της χρονιάς, γύρω στον Απρίλιο, μαζί με το μέλι πορτοκαλιάς. Έχει κίτρινο διάφανο χρώμα και γεύση λεπτή και πολύ ευχάριστη.
Μέλι πορτοκαλιάς
Το μέλι των εσπεριδοειδών σε συνδυασμό με το μέλι των άλλων οπωροφόρων αποτελεί το 25% της ελληνικής παραγωγής. Το μέλι που παράγεται από τα άνθη της πορτοκαλιάς είναι ιδιαίτερα αρωματικό και γευστικό. Μειονέκτημά του είναι πως όντας αρκετά ευαίσθητο, κρυσταλλώνει μέσα σε λίγους μόνο μήνες από την παραγωγή του. Είναι έντονα ανοιχτόχρωμο, μετατρέπεται σε ασπριδερό μετά την κρυστάλλωση του. Τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του αρέσουν ιδιαίτερα. Είναι πλούσιο σε εσπεριδίνη, μια φλαβονική γλυκοζιδίνη, η οποία έχει πλούσια αντιοξειδωτική δράση.
Μέλι ηλιάνθου
Ανοιχτόχρωμο μέλι, το οποίο κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες. Στην κρυσταλλική του μορφή είναι κιτρινωπό. Είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες, με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
Βαμβακόμελο
Ανοιχτόχρωμο μέλι που μετατρέπεται σε ασπριδερό μετά την κρυστάλλωση, που γίνεται σε 1-3 μήνες. Έχει την υψηλότερη βακτηριοκτόνο δράση, αφού είναι το πλουσιότερο μέλι σε υπεροξείδιο του υδρογόνου. Προσφέρεται επίσης για αναμίξεις με βασιλικό πολτό, κρέμες ομορφιάς και καλλυντικά. Ερευνητική εργασία που έγινε από το Εργαστήριο Μελισσοκομίας Σηροτροφίας του Α.Π.Θ. σε μεγάλο αριθμό δειγμάτων μελιού από βαμβάκι, έδειξε ότι το συγκεκριμένο μέλι είναι καθαρό και δεν επιβαρύνεται από τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στους ψεκασμούς. Οι μέλισσες όταν συλλέγουν επιβαρυμένο νέκταρ από φυτοπροστατευτικές ουσίες, είτε πεθαίνουν στον αγρό, είτε δεν γίνονται δεκτές στην κυψέλη τους και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, το μέλι να παραμείνει καθαρό και ασφαλές για τον καταναλωτή.
Χαρουπόμελο
Ένα σιρόπι από τον καρπό της χαρουπιάς (ξυλοκέρατο), αγνό προϊόν υγιεινής διατροφής, πλούσιο σε ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, μαγνήσιο, πρωτεΐνες, βιταμίνες του συμπλέγματος βιταμινών Β, βιταμίνες A, D. Η θερμιδική του αξία είναι εξαιρετικά χαμηλή. Ο καρπός της χαρουπιάς έχει υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, φυτικές ίνες (κυρίως γαλακτομανάνες), ασβέστιο και βιταμίνες Β1 και Β2. Το χαρουπόμελο είναι ευρέως αναγνωρισμένο για τις καταπραϋντικές και θεραπευτικές του ιδιότητες. Διευκολύνει την διαδικασία της πέψης και βοηθά στην ομαλή λειτουργία του εντέρου.