Η αυτοπεποίθηση αποτελεί τη βάση για τη συναισθηματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού. Σημαίνει ότι έχει εμπιστοσύνη και σεβασμό στον εαυτό του και στις δυνατότητές του. Τα παιδιά θα νιώσουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και πίστη στη ζωή μόνο αν βιώσουν την επιτυχία μιας προσπάθειάς τους.
Εξάλλου, από την στιγμή της γέννησης μαθαίνουν ότι με τα κατορθώματά τους κερδίζουν το χαμόγελο, την αποδοχή και την αγάπη των γονιών τους. Η ενθάρρυνση των γονιών είναι σημαντική, για να προχωρήσουν στην ανίχνευση του περιβάλλοντος. Έχουν ανάγκη από το «μπράβο», την προτροπή, τον έπαινο.
Με αυτόν τον τρόπο τους δείχνουμε την αγάπη, την προσοχή και την εκτίμησή μας και τα βοηθάμε να πιστέψουν στον εαυτό τους και στις ικανότητές τους. Έστω κι αν δεν πετυχαίνουν πάντα τους στόχους τους, μπορούμε να αναγνωρίσουμε την προσπάθεια που κατέβαλαν και να τους πούμε πως την επόμενη φορά με λίγη προσοχή θα τα καταφέρουν ακόμα καλύτερα.
Να υπογραμμίσουμε ότι πρώτα οι γονείς πρέπει να συμφιλιωθούν με τις αποτυχίες των παιδιών τους και να τις αντιμετωπίσουν ως κάτι φυσικό και παροδικό, βοηθώντας τα να αποκτήσουν περισσότερο θάρρος και αποφεύγοντας την τελειομανία, που μπορεί να τα αγχώνει. Εξάλλου, όπως και οι ενήλικοι , έτσι και τα παιδιά νιώθουν σιγουριά σε κάποια πράγματα ενώ σε κάποια άλλα όχι.
Τι να κάνετε..
- Να προσπαθείτε να αναγνωρίζετε τα δυνατά και αδύνατα σημεία του παιδιού σας, ώστε να το προτρέπετε να βάζει στόχους προσιτούς.
- Οι βάσεις για την εμπιστοσύνη του παιδιού στον εαυτό του μπαίνουν από νωρίς. Από τις πρώτες κιόλας μέρες τις γέννησης παίρνει τα πρώτα μηνύματα. Όσο πιο ξεκάθαρα είναι τα δικά σας όρια, τόσο πιο επιτυχή θα είναι τα μηνύματα που θα περάσετε στο παιδί σας.
- Να ακούτε το παιδί σας με προσοχή.
- Να το ενθαρρύνετε να εκφράζει τα συναισθήματα και τις απόψεις του.
- Να λαμβάνετε σοβαρά υπόψη όσα λέει.
- Να του απαντάτε με ειλικρίνεια (προσαρμόζοντας βέβαια την απάντησή σας στην ηλικία του).
- Να αναγνωρίζετε την προσπάθειά του, ακόμη και αν δεν τα πήγε καλά.
- Να του δίνετε ευκαιρίες.
- Να δείχνετε εμπιστοσύνη στις δυνατότητές του, ώστε να καλλιεργήσει μέσα του τα εφόδια που του είναι απαραίτητα για να τα βγάλει πέρα στη ζωή του.
- Να αντισταθμίζετε τα αρνητικά με τα θετικά στοιχεία.
Τι να αποφεύγετε…
Επειδή, όμως, τα όρια μεταξύ επαίνου και υπερβολής είναι μερικές φορές δυσδιάκριτα και μας οδηγούν σε παγίδες, σας παραθέτουμε κάποια στοιχεία που πρέπει να αποφεύγετε.
- Να του λέτε «μπράβο» κάθε στιγμή, όταν δεν το εννοείτε, γιατί έτσι του δημιουργείτε δυσπιστία.
- Να δίνετε μεγάλη έμφαση όταν διεκπεραιώνει τα καθημερινά του καθήκοντα.
- Να επαινείτε ό,τι κάνει ή λέει το παιδί σας. Ίσως έτσι δημιουργηθεί εξάρτηση του παιδιού από τους επαίνους, σε σημείο που μόνο έτσι μπορεί να κινητοποιείται. Τονίζετε πάντα τη συγκεκριμένη συμπεριφορά του.
- Να χρησιμοποιείτε ηχηρές φράσεις όταν θέλετε να επικροτήσετε κάτι που έκανε το παιδί σας. Μη λέτε, π.χ., «μπράβο», «θαυμάσια», «τέλεια» κ.α.
Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος
Από το νέο βιβλίο μου Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά