Ο ειδικός παιδαγωγός και ο ρόλος του
Η ειδική αγωγή και εκπαίδευση είναι μια πρόσφατη επιστήμη, η οποίο έχει ως στόχο την ένταξη των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες τόσο στο οικογενειακό όσο και στο σχολικό και κοινωνικό πλαίσιο και ταυτόχρονα και στην εξάλειψη της ετικετοποίησης και περιθωριοποίησής τους.
Οι στόχοι του εξειδικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος είναι, λοιπόν, να βοηθήσει τους μαθητές με χαμηλές σχολικές επιδόσεις να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους, μέσω της ανάπτυξης της ανάγνωσης, της γραφής, της ορθογραφίας και της αριθμητικής, να αναπτύξουν τις γνωστικές τους δεξιότητες, όπως μνήμη, λογική σκέψη και συγκέντρωση, να ανακαλύψουν τις δυνατότητες, ικανότητες και τα ενδιαφέροντά τους, να καλυφθούν μαθησιακά κενά, εξελίσσοντας, παράλληλα και την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμησή τους.
Εκτός των παραπάνω, η ειδική αγωγή συμβάλλει στην διευκόλυνση του παιδιού, αλλά και της οικογένειας, στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή εξατομικευμένων προγραμμάτων οργάνωσης της μελέτης, στοχεύοντας στην αυτόνομη και ανεξάρτητη μελέτη του παιδιού από μικρή, κιόλας, ηλικία.
Επιπρόσθετα, η Ειδική Αγωγή προσφέρει ειδικές διαγνωστικές ιατρικές, ψυχολογικές και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα παρέμβασης και αποκατάστασης των όποιων δυσκολιών, ειδικά όργανα, μέσα και ειδικές τεχνικές διδασκαλίας, σύμφωνα πάντα με τις ανάγκες τόσο του ίδιου του παιδιού, όσο και της οικογένειάς του.
Η Ειδική Διαπαιδαγώγηση αποτελεί έργο του Ειδικού Παιδαγωγού, ο οποίος γνωρίζει την σχολική ύλη, κατανοεί τις ανάγκες της σχολικής καθημερινότητας, συνεργάζεται τόσο με τους εκπαιδευτικούς όσο και με τους υπόλοιπους ειδικούς, που ίσως μπορεί να παρακολουθούν το παιδί, όπως και λόγω της κατάρτισής του, μπορεί να διαχειρίζεται και θέματα ψυχικής υγείας και διαταραχών συμπεριφοράς και να παρέχει στους γονείς πρακτικές συμβουλές διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους.
Τα βήματα που συνήθως ακολουθεί ο Ειδικός Παιδαγωγός είναι τα εξής:
1. Καταρχάς, κάνει μια διεξοδική αξιολόγηση τους παιδιού, χρησιμοποιώντας σταθμισμένα και μη αξιολογητικά εργαλεία, τα οποία εξετάζουν όλες τις δεξιότητες του παιδιού και μέσω των αποτελεσμάτων τους, θέτει την στοχοθεσία του προγράμματος.
2. Επίσης, με βάση τα αποτελέσματα της αξιολογητικής διαδικασίας και την αντίστοιχη στοχοθεσία, οργανώνει και υλοποιεί ένα εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένο υλικό, για την ενίσχυση των αδυναμιών του παιδιού.
3. Οι στόχοι που θέτει είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας και συνεχώς εξελίσσονται κατά την διάρκεια του προγράμματος, ανάλογα βέβαια και με την πρόοδο που σημειώνει το παιδί.
4. Διαμορφώνει κατάλληλα το εκπαιδευτικό περιβάλλον, έτσι ώστε να είναι σύμφωνο με τις ανάγκες του παιδιού και με την στοχοθεσία του προγράμματός του.
5. Συνεργάζεται με την διεπιστημονική ομάδα για την ολόπλευρη ενημέρωση και αντιμετώπιση των δυσκολιών του παιδιού.
6. Συνεργάζεται, συμβουλεύει και καθοδηγεί τους γονείς.
7. Συνεργάζεται με το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς.
8. Στοχεύει στην εύρεση κινήτρων του παιδιού.
Συμπεραίνουμε ότι, ο ρόλος του Ειδικού Παιδαγωγού είναι σημαντικός και άκρως βοηθητικός, τόσο για την βελτίωση του παιδιού σε όλους τους τομείς και σε όλα τα επίπεδα, όσο και για την οικογένεια του και το σχολείο του.
Συμπληρωματικά, Ειδικό Παιδαγωγό αναζητάμε όταν το παιδί:
1. Παρουσιάζει έντονες δυσκολίες στο μαθησιακό επίπεδο στο σχολείο.
2. Παρουσιάζει αργή εξέλιξη με βάση την ηλικία του στο γνωστικό και κοινωνικό τομέα.
3. Παρατηρούμε χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ, της Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος ή κάποιας άλλης διαταραχής.
4. Έχει διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών ή κάποιας διαταραχής.
Ειρήνη Χαλκιαδάκη, Νηπιαγωγός-Ειδική Παιδαγωγός (BSc, MSc)