Τα γηρατειά αργούν πολύ…
Η γενιά που περνάει το δημογραφικό κατώφλι των “μεσήλικων” είναι αγχωμένη και δυσαρεστημένη με το γεγονός ότι γερνάει. Όταν δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει, προσπαθεί απλά να το κρύψει. Η επιστήμη όμως μας διαβεβαιώνει. Δεν χρειάζεται να ανησυχούμε για τον χρόνο που περνάει.
Ενδεικτικά μόνο στις ΗΠΑ ο αριθμός των πλαστικών εγχειρίσεων έφτασε από 60.000 τη δεκαετία του 60, σε όλες τις ηλικίες, σε 11.500.000 το 2019 επεμβάσεις, σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσίευσε η American Society of Plastic Surgeons. Σοκαριστικό αν σκεφτεί κανείς μάλιστα ότι το νούμερο αφορά μόνο τους άνω των 54 ετών και μεταφράζεται σε μια αγορά άνω των 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Είναι απόλυτα φυσιολογικό σε μια κοινωνία που αποθεώνει τους νέους και απαιτεί αν δεν είσαι, τουλάχιστον να δείχνεις όλο και νεότερος. Υπάρχει όμως και άλλος δρόμος. Αυτός της ανακωχής και της συμφιλίωσης με την ηλικία μας. Και σήμερα περισσότερο παρά ποτέ υπάρχουν πολλοί λόγοι για να μην ανησυχούμε για τον χρόνο που περνάει.
Τα γηρατειά αργούν πολύ
Η προχωρημένη ηλικία δεν είναι ένα νούμερο, αλλά μια κατάσταση στην οποία δεν μπορούμε να κινηθούμε ικανοποιητικά, δεν θυμόμαστε, νιώθουμε μοναξιά, χάνουμε την ανεξαρτησία μας (δεν μπορούμε να δουλέψουμε, οδηγήσουμε, καθαρίσουμε κοκ), χάνουμε φίλους συντρόφους και στερούμαστε την σεξουαλική ζωή. Άτομα που συμμετείχαν στην έρευνα του Pew Research Center με τίτλο “Growing Old in America: Expectations vs. Reality” και είχαν φτάσει το ηλικιακό όριο στο οποίο περίμεναν αυτή η φθορά να συμβεί διαπίστωσαν τελικά πως μάλλον θα αργούσε.
Χάρη στις εξελίξεις στην επιστήμη, την οικονομία και την ιατρική μπορούμε πια να μείνουμε υγιείς, κοινωνικοί και δραστήριοι σχεδόν για όλες τις δεκαετίες της ζωής μας. Απλά όπως εξηγεί και ο καθηγητής κοινωνιολογίας του πανεπιστημίου Adelphi της Νέας Υόρκης Ντάνιελ Κάπλαν, όλα αυτα συνέβησαν πολύ γρήγορα και δεν έχουν προλάβει να περάσουν στην άποψη της κοινωνίας για την ηλικία. Εκεί κάπου εμείς πρέπει να ανακτήσουμε τον αυτοέλεγχο μας και να αλλάξουμε τον τρόπο που μιλάμε και σκεφτόμαστε για την ηλικία μας. Να αλλάξουμε την νοοτροπία μας και να νιώσουμε εμείς οι ίδιοι διαφορετικά για τις δεκαετίες που περνούν.
Δεν (θα) είναι αυτό που νομίζεις
Μελέτες των ψυχολόγων Ellen Langer του πανεπιστημίου του Harvard και Judith Rodin του πανεπιστημίου Yale έδειξαν πως οι άνθρωποι είμαστε προγραμματισμένοι να απεχθανόμαστε τον ηλικιωμένο εαυτό μας και πως αυτό δεν είναι έργο των μίντια αλλά αντίληψη που διαμορφώνεται από πολύ νωρίς στην παιδική ηλικία, γύρω στα έξι μας χρόνια. Ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε αυτή τη βαθιά εσωτερικευμένη αντίληψη είναι να την αμφισβητούμε σε κάθε ευκαιρία.
Μιλήστε θετικά για την ηλικία σας. Εμπνευστείτε από τα λόγια και το παράδειγμα ανθρώπων που αντιμετωπίζουν θετικά τον χρόνο που περνάει. Οι καιροί έχουν αλλάξει και αμέτρητες ταινίες, σειρές, βιβλία, άρθρα, διαφημίσεις φροντίζουν να μας υπενθυμίζουν πως δεν πρόκειται να γεράσουμε όπως η κακιά γριά μάγισσα του παραμυθιού αλλά ούτε καν με τον τρόπο που γέρασε η δική μας γιαγιά.
Υιοθετήστε την κατάλληλη ψυχολογία
Όπως έδειξαν τα αποτελέσματα της πανεθνικής Αμερικανικής έρευνας “The Wrinkle Report” υπάρχει άμεση σύνδεση ανάμεσα στο πως νιώθουμε για τον εαυτό μας και στο πόσο γρήγορα γερνάμε. Σύμφωνα με την συγκεκριμένη έρευνα 3 στους 4 ανθρώπους άνω των 50 που αισθανόντουσαν καλά με την ηλικία τους ήταν πιο υγιείς, ευτυχισμένοι και επιπλέον έμοιαζαν -ιδιαίτερα στο πρόσωπο- μικρότεροι από την βιολογική τους ηλικία. Αντίστροφα έρευνες έχουν αποδείξει ότι η κακή ψυχολογική προδιάθεση απέναντι στην γήρανση αυξάνει το ρυθμό της παρακμής του οργανισμού μας, σαν ένα είδος αυτο-εκπληρούμενης προφητείας.
Η ιδανική εποχή για να γεράσει κανείς
Είναι προφανές πως ζούμε στην εποχή όπου τα στερεότυπα για την ηλικία υποχωρούν. Μπορείς να κυκλοφορείς με το φθαρμένο σου μπλου τζιν όσο χρονών και αν είσαι, να ξαναπάς στο πανεπιστήμιο, να αποφασίσεις να διασχίσεις την Ευρώπη με ποδήλατο ή να τρέξεις Μαραθώνιο. Υιοθετήστε ένα καινούργιο χόμπι ή αναζωπυρώστε ένα παλιό. Μάθετε μια γλώσσα ή ένα μουσικό όργανο. Γίνετε εθελοντής σε μια φιλανθρωπική οργάνωση.
Δείτε θετικά τον χρόνο που περνάει
Υπάρχουν και απλά, πρακτικά βήματα για να νιώθετε καλά με τον εαυτό σας και τους άλλους χωρίς να αφήνετε τον χρόνο που περνά να σας αγχώνει και να σας καταθλίβει. Ένας σίγουρος τρόπος είναι να επιδιώκετε την συντροφιά ανθρώπων που αντιμετωπίζουν θετικά το γεγονός ότι μεγαλώνουν. Μοιραστείτε τα συναισθήματα σας μαζί τους. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα νιώθετε μόνοι και θα αντιμετωπίσετε τα θέματα που σας δυσκολεύουν. Φροντίστε να παραμείνετε κοινωνικοί και δραστήριοι. Περάστε χρόνο με φίλους, οργανώστε μια εκδρομή, επισκεφτείτε ένα μουσείο, πηγαίνετε σε μια συναυλία.
Μην μετανιώνετε για το παρελθόν και μην ανησυχείτε για το μέλλον
Μην κρίνετε τις αποφάσεις που πήρατε στο παρελθόν με την γνώση και την προοπτική που έχετε σήμερα. Μην είστε αυστηροί με τον εαυτό σας για τα λάθη που κάνατε. Αποδεχτείτε τα. Σκεφτείτε πως όλα έγιναν για να σας φέρουν στο σήμερα. Μην ανησυχείτε υπερβολικά για το μέλλον και όσα αυτό θα φέρει. Ζήστε το τώρα. Απαριθμήστε τα θετικά στην ζωή σας. Νιώστε ευγνώμονες για αυτά και προχωρήστε ένα βήμα την φορά.
Συμφιλιωθείτε με την εικόνα σας
Η φθορά που παρατηρείται στο σώμα μας και γενικότερα στην εμφάνιση μας στην διάρκεια της μέσης ηλικίας δεν είναι ευχάριστη και σίγουρα δεν είναι πάντα εύκολο να νιώθουμε καλά με αυτήν. Προσπαθήστε να εστιάζετε πάντα στα θετικά της εμφάνισης σας, αφιερώστε χρόνο στην φροντίδα του εαυτού σας και κάντε ό,τι είναι απαραίτητο ώστε να έχετε την εμφάνιση που επιθυμείτε. Εμπνευστείτε από πρότυπα γυναικών της δημόσιας ζωής ή του περιβάλλοντος σας που είναι συμφιλιωμένες με την ηλικία και την εικόνα τους και δεν κυνηγούν εμμονικά την νεότητα.
Μην εγκαταλείπετε το σεξ
Είναι ένα από τα πράγματα που κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν πραγματικά ζωντανοί. Μην το εγκαταλείπετε λόγω κούρασης ή δυσλειτουργιών που μπορεί να έχει φέρει η ηλικία. Η ιατρική πια επιτρέπει στους ανθρώπους να απολαμβάνουν το σεξ ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Θα σας κάνει να νιώσετε απόλαυση, ευεξία και θα σας δώσει ακόμη μεγαλύτερη διάθεση για ζωή.
Η ηλικία είναι μόνο ένα νούμερο. Το νόημα και το περιεχόμενο που θα της δώσετε εξαρτάται μόνο από εσάς. Φροντίστε να το κάνετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο επιτρέποντας στον εαυτό σας να ζήσει κάθε δεκαετία στο φουλ.
Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος