Μερικές φορές απολαμβάνετε την ανάγκη τους για ανεξαρτησία , για εξερεύνηση του περιβάλλοντος και την ασίγαστη επιθυμία τους να δοκιμάζουν νέα πράγματα , όμως συχνά η ανυπακοή τους σας εξαντλεί. Δε θέλετε να λέτε το ίδιο πράγμα συνέχεια και αναρωτιέστε πως θα καταφέρετε να τα βοηθήσετε να καταλάβουν ότι κάποιες φορές πρέπει να κάνουν αυτό που τους ζητάτε.
Για να δείτε πως θα το διαχειριστείτε
Αρχικά αναρωτηθείτε τι σημαίνει δεν με ακούει;
Πως το ορίζετε αυτό;
Με τι τρόπο προσπαθείτε να του επιβάλλετε όρια ή κανόνες;
Μήπως γίνεστε απειλητικοί συχνά;
Μήπως συγχέετε την πειθαρχία και τις συνέπειες με τη τιμωρία;
Είστε σταθεροί σε αυτά που του λέτε;
Έχετε κοινή γραμμή οι δυο γονείς;
Μήπως όταν δεν σας υπακούει πεινάει ή νυστάζει ή είναι εκνευρισμένο;
Ασχολείστε μαζί του με ενεργητικό τρόπο έστω λίγο κάθε μέρα;
Αυτά είναι μερικά ερωτήματα που καλό θα είναι να απαντήσετε για να καταστρώσετε μετά μια στρατηγική προκειμένου να μάθετε το παιδί σταδιακά να πειθαρχεί .
Οι συμβουλές που ακολουθούν μπορούν να σας βοηθήσουν.
Κοιτάξτε το στα μάτια
Αν θέλετε να αυξήσετε τις πιθανότητες το παιδί σας να υπακούσει σε αυτό που του ζητάτε, χαμηλώστε στο ύψος του και κοιτάξτε το στα μάτια όταν του μιλάτε. Μην του φωνάζετε από άλλο δωμάτιο του σπιτιού ούτε από απόσταση. Όσο πιο άμεσα τόσο καλύτερα. Έτσι θα βεβαιωθείτε ότι σας άκουσε . Επίσης, με αυτόν τον τρόπο, το παιδί δε θα έχει στο μυαλό του ότι του δίνετε απλά μια «εντολή», αλλά θα καταλάβει ότι δίνετε σημασία στην επικοινωνία σας.
Πείτε το ήρεμα
Μην απευθύνεστε στα παιδιά σε επιτακτικό τόνο. Ζητήστε τους ήρεμα να κάνουν κάτι και πείτε τους ότι εκτιμάτε τη συνεργασία τους. Πείτε τους «Μάζεψε σε παρακαλώ, το δωμάτιό σου, εντάξει; Σ’ ευχαριστώ» και όχι «Τι θα γίνει; Θα μαζέψεις επιτέλους αυτό το δωμάτιο;»
Γενικά μιλήστε του γλυκά και ήρεμα δείχνοντας ότι το εμπιστεύεστε για να κάνει κάτι. Έτσι είναι πιο πιθανό να πάρει στα σοβαρά αυτό που του λέτε και να μη θελήσει να σας «απογοητεύσει» αλλά να φέρει εις πέρας αυτό που του αναθέσατε.
Μη χρησιμοποιείτε μεγάλες προτάσεις
Πείτε στο παιδί αυτό που θέλετε, όσο πιο απλά γίνεται. Μη χρησιμοποιείτε μακροσκελή λόγο. Όσο πιο λιτοί είστε, τόσο πιο πιθανό είναι να καταλάβει τι ζητάτε από αυτό και να το κάνει.
Βεβαιωθείτε ότι κατάλαβε
Ζητήστε από το παιδί να επαναλάβει αυτό που του είπατε ή απλά ρωτήστε το (συγκαταβατικά και όχι κατηγορηματικά ή επικριτικά) αν κατάλαβε τι πρέπει να κάνει. Συχνά τα παιδιά δεν κάνουν αυτό που τους λέμε γιατί πολύ απλά δεν καταλαβαίνουν τι τους ζητάμε. Αν χρειαστεί λοιπόν, εξηγήστε τους πιο απλά ή βήμα-βήμα τι θα χρειαστεί να κάνουν.
Εξηγήστε γιατί ζητάτε κάτι
Μην απαιτείτε από τα παιδιά απλά να σας υπακούσουν τυφλά. Εξηγήστε τους για ποιο λόγο τους ζητάτε κάτι, ώστε να καταλάβουν γιατί πρέπει να το κάνουν και να αντιληφθούν τη σημασία του να γίνονται κάποια πράγματα με συγκεκριμένο τρόπο. Έτσι θα αισθανθούν και πιο ώριμα και υπεύθυνα.
Μην του λέτε συνέχεια τι να ΜΗΝ κάνει
Όταν σε ένα παιδί λέμε συνέχεια «μη» ουσιαστικά το ακυρώνουμε. Είναι σα να του λέμε ότι δεν κάνει τίποτα σωστά και πώς ό,τι κάνει, είναι λάθος. Επίσης δεν είναι απίθανο -ειδικά αν είναι μικρότερης ηλικίας- να μπερδευτεί αφού μπορεί να σκεφτεί «ωραία, δεν πρέπει να κάνω αυτό, αλλά τι πρέπει να κάνω αντί γι’ αυτό;» Είναι λοιπόν προτιμότερο να του λέμε τι θέλουμε να κάνει, τι περιμένουμε από αυτό. Μην του λέτε π.χ. «μην ανεβαίνεις στην καρέκλα», αλλά «σε παρακαλώ, κάθισε κανονικά στην καρέκλα». Μην του λέτε «μην αφήνεις τα παιχνίδια σου όπου να ‘ναι» αλλά «βάλε τα στο ντουλάπι σου ή στο ράφι κλπ».
Μη λέτε μόνο «όχι», εξηγήστε του…
«Μαμά, να φάω γλυκό;», «Να παίξω με το τάμπλετ;», «Να πάμε μια βόλτα;» Όταν στα καθημερινά «αιτήματα του παιδιού, η απάντησή σας είναι αρνητική, είναι αναμενόμενο κάποια στιγμή να αντιδράσει με απειθαρχία. Αντί λοιπόν να του λέτε συνέχεια «όχι», είναι καλύτερα να του κάνετε μία «αντιπρόταση» όπως: «Θα φας γλυκό αύριο όπως έχουμε συμφωνήσει», ή «να παίξεις με το τάμπλετ αλλά για 20 λεπτά και αφού τελειώσεις με τα μαθήματά σου» κ.ο.κ.
Μείνετε σταθεροί
Μη λέτε στο παιδί να μην κάνει κάτι και μετά να μη δίνετε σημασία αν σε λίγα λεπτά το ξανακάνει. Είναι σημαντικό να τηρείτε τις συνέπειες που πιθανόν έχετε ορίσει Είναι σημαντικό να είστε σταθεροί σε αυτά που τους ζητάτε για να αποκτούν συνείδηση τι επιτρέπεται και τι όχι και για ποιο λόγο. Έτσι και αυτά είναι πιο πιθανό να μην επαναλάβουν κακές συμπεριφορές και εσείς να μη φωνάζετε όλη την ώρα.
Μη έχετε υπερβολικές προσδοκίες και απαιτήσεις
Μη ζητάτε από τα παιδιά να κάνουν πολλά πράγματα μαζί γιατί απλά δε θα τα κάνουν ποτέ και θα δυσανασχετήσουν. Επίσης, μην τους ζητάτε να κάνουν πράγματα αναντίστοιχα της ηλικίας τους. Δεν μπορείτε να ζητήσετε από ένα τρίχρονο π.χ. να μαζέψει όλο το δωμάτιό του, παρά μόνο τα παιχνίδια του από το πάτωμα. Ούτε να του ζητήσετε να μην κάνει ψίχουλα όταν τρώει, μπορείτε όμως να του δώσετε ένα ωραίο σουπλά και να του πείτε να περιορίσει τη «ζημιά» εκεί.
Μιλήστε θετικά
Μην του λέτε μόνο όσα κάνει λάθος αλλά να επισημαίνετε και τα θετικά του σημεία. Όσο ανυπάκουο κι αν είναι, δεν έχετε να κερδίσετε τίποτα αν μονίμως το κατακρίνετε γι’ αυτό να του δείχνετε ότι το αγαπάτε και το εμπιστεύεστε παρόλ’ αυτά.
Κρατήστε την ψυχραιμία σας
Όσο κι αν σας θυμώσει ή σας εξοργίσει το παιδί με τη συμπεριφορά του, κάντε ό,τι μπορείτε για να μην εκραγείτε. Μείνετε όσο πιο ψύχραιμοι γίνεται και αποφύγετε εκφράσεις του τύπου: «Είσαι σκέτη απογοήτευση», «Δε σε αντέχω άλλο» κ.ο.κ.
Μιλήστε τους για το σεβασμό
Εξηγήστε τους ότι η ανυπακοή είναι δείγμα έλλειψης σεβασμού και πείτε τους γιατί είναι σημαντικό να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον. Πείτε τους με σαφήνεια και παραδείγματα τι σημαίνει σεβασμός και πώς εσείς δείχνετε σεβασμό σε αυτά και ότι περιμένετε το ίδιο.
Τα παιδιά σας χρειάζονται , έχουν ανάγκη την ενασχόλησή σας μαζί τους κάθε μέρα έστω λίγο με θετικό τρόπο.
Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος